سقف و انواع آن
غالب محققان،دانش پژوهان و کسانیکه با تکنیک تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها آشنایی دارند بر این عقیده اند که برای تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها نمی توان یک تعریف جامع و مانع که معرف صحیح و دقیق آن باشد بیان کرد. نویسندگان مختلف، با توجه به سلیقه یا منظور خاص خود، این اصطلاح را تعریف نموده اند:
۱- نورمن بریش: تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها عبارتست از مطالعه و بررسی به منظور بهبود بخشیدن به سیستمهای خدماتی (سرویس دهنده) کنترل کننده و هماهنگ کننده عملیات یک سازمان. بدین ترتیب، تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها، خطی مشی آینده سازمان را مشخص می کند و با ایجاد یک روش کنترل صحیح، اجرای دقیق طرحهای پیش بینی شده آینده سازمان را تضمین می نماید.
۲- آلن دیویس: تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها را یک وظیفه و کار ستادی و تخصصی تلقی می کند که هدف آن مطالعه، بررسی و بهبود بخشیدن به کلیه سیستمها و روشهای موجود در یک سازمان است.
نویسنده ای به نام «چارلز میکس» تعریف خود را به تجزیه و تحلیل مدیریت امور دفتری محدود می کند و این تعریف بدین گونه است: «تجزیه و تحلیل عبارت است از مطالعه جامع و کامل سیستمها و روشهای سازمان به منظور بهبود بخشیدن و ساده کردن تمور دفتری»
واضح است که در این تعریف، سیستمها و روشهای اداری و دفتری بیشتر مورد توجه قرار گرفته و عقیده وی این است که پی بردن به مسائل و مشکلات اداری و دفتری و بهبود بخشیدن به آنها در بهبود وضع کلی سازمان، اثر قابل ملاحظه ای خواهد داشت.
نویسنده دیگری، تجزیه و تحلیل را منحصربه امور اداری می داند آن را چنین تعریف می کند: «تجزیه و تحلیل اداری عبارت است از مطالعه و بررسی مسائل و مشکلات اداری از نظر وظایف متصدیان مربوطه و روشهایی که برای انجام آن بکار می رود و کشف عامل پیدایش این علل و طرح و تنظیم پیشنهادهای لازم به منظور حل آنها.
فهرست
فصل اول
تعاریف، وظایف و مسئولیتها
بخش : تعریف اصطلاحات
سیستم
روش
شیوه یا متد
تعریف تجزیه و تحلیل سیستمها
مفروضات (داده ها)
تعریف اطلاعات
تعریف فرم
بخش : وظایف و مسئولیتها
دلایل آغاز تجزیه و تحلیل سیستمها
فواید تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها
تحلیل گر سیستم کیست؟
تحلیل گر سیستم و نقش او در فرایند تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم
فصل دوم
مراحل تجزیه و تحلیل سیستمها و روشها
مرحله یکم: شناخت مشکل و تبیین آنها
مرحله دوم: ایجاد فرضیه
مرحله سوم: گردآوری اطلاعات
کتابخانه
استفاده از اسناد و مدارک و بایگانیها
جداول و نمودارهای سازمانی
مشاهده
الف – مشاهده مستقیم
ب – مشاهده غیرمستقیم
پرسشنامه
الف – پرسشنامه آزاد
ب – پرسشنامه ثابت
مصاحبه
الف – مصاحبه آزاد
ب – مصاحبه منظم
مرحله چهارم: طبقه بنید اطلاعات
جدول
نموادار
الف – نمودار خطی
ب – نمودار میله ای یا ستونی
ج – نمودار دایره ای
د – نمودار فضایی
هـ نمودارهای سازمانی
مرحله پنجم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
مرحله ششم: نتیجه گیری و ارائه راه حل
نحوه ارائه حل
همخوانی با برنامه های سازمان
ارائه چند راه حل به جای یک راه حل
مطابقت با قوانین و مقررات
قابلیت اعمال
تناسب بین هزینه اجرا و منافع حاصله از اجرای طرح
سهولت اجرا
مرحله هفتم: تهیه و تنظیم گزارش
مرحله هشتم: اجرا
مرحله نهم: آزمایش طرح جدید
مرحله دهم: استقرار طرح جدید
الف – روش موازی یا هم زمان
ب – روش تدریجی یا مرحله ای
ج – روش یکباره
د – روش اجرای آزمایشی
مرحله یازدهم – ارزیابی عملکرد